Εθισμός στο Ίντερνετ. Ένας τρόπος ζωής που έχει εισχωρήσει σιωπηλά στα σπίτια μας, στα σχολεία και στη δουλεία μας.
Ο εθισμός στο Ίντερνετ φαίνεται ότι είναι μια συνηθισμένη διαταραχή που χρειάζεται να συμπεριληφθεί στο DSM-V. Η διάγνωσή του είναι μια διαταραχή παθολογικής ενέργειας που συμπεριλαμβάνει τη χρήση του υπολογιστή με ίντερντετ και χωρίς ίντερνετ (online, offline) η οποία αποτελείται από τουλάχιστον 3 υποτύπους:
1.Υπερβολική ενασχόληση με τυχερά παιχνίδια.
2. Σεξουαλική ανησυχία.
3. Επικοινωνία μέσω mail.
Και οι τρεις αυτοί παράγοντες μοιράζονται τα ακόλουθα 4 στοιχεία:
1) Υπερβολική ενασχόληση με τον ίντερνετ συχνά συσχετιζόμενη με το να χάσει κανείς την αίσθηση του χρόνου ή να εγκαταλείψει την ικανοποίηση βασικών αναγκών.
2)Απόσυρση. Συμπεριλαμβάνει αισθήματα θυμού, έντασης, και/ή καταθλιπτική συμπεριφορά όταν δεν υπάρχει πρόσβαση στον υπολογιστή.
3) Ανεκτικότητα. Συμπεριλαμβάνει την ανάγκη για καλύτερο εξοπλισμό υπολογιστή, περισσότερο λογισμικό ή περισσότερες ώρες χρήσης
4) Αρνητικές συνέπειες. Συμπεριλαμβάνουν διαφωνίες, ψέματα, ελάχιστες επιτυχίες, κοινωνική απομόνωση και εξάντληση.
Η εξάρτηση από το Ίντερνετ κατατάσσεται στους εθισμούς της διαδικασίας (process addictions) για να ξεχωρίσει από τους εθισμούς σε τοξικές ουσίες. Οι εθισμοί της διαδικασίας περιλαμβάνουν δυσλειτουργικά μοντέλα και εμφανή συμπτώματα εξάρτησης τα οποία πάνε μαζί με συγκεκριμένες συμπεριφορές όπως: κατανάλωση φαγητού, ενασχόληση με τυχερά παιχνίδια, σεξ, σχέσεις, ψώνια και ξόδεμα χρημάτων. Οι εθισμοί της διαδικασίας επιρρεάζουν τους γάμους μας, τις δουλειές μας και την προσωπική μας ζωή επειδή απορροφούμαστε με μια συγκεκριμένη συμπεριφορά σε σημείο που εθιζόμαστε.
Ο εθισμός διαδικασίας:
§ Είναι αναγνωρίσιμο ψυχολογικό και συμπεριφοριστικό σύνδρομο
§ Εκφράζεται διαφορετικά σε κάθε άτομο
Σύμφωνα με τον Stanton Peele οι εθισμοί διαδικασίας παρέχουν ένα ‘ψυχολογικό αγκίστρι’ (δυνατότητα να πιαστείς από κάπου, να ξεδώσεις) που δίνει την αίσθηση ευχαρίστησης, η οποία δεν μπορεί να αντληθεί με άλλον τρόπο. Όσο απατηλά και στιγμιαία φαίνονται να είναι τα οφέλη του εθισμού στο Ίντερνετ, το άτομο ευχαριστιέται με το να ‘κολλάει’- εθίζεται σο διαδίκτυο.
Πρέπει να υπογραμμιστεί ότι οι εθισμοί δεν περιορίζονται στην απορρόφηση ναρκωτικού ή προϊόντος, το οποίο χρησιμοποιείται για μεγάλο χρονικό διάστημα και καταλήγει σε χημικό εθισμό ή υλική ανάγκη. Οι εθισμοί αναφέρονται και στις δυσλειτουργικές συμπεριφορές που παρέχουν παθολογική απόδραση από καθημερινά προβλήματα.
Όπως ένας αλκοολικός νιώθει την ανάγκη να καταναλώσει όλο και περισσότερο αλκοόλ για να ευχαριστηθεί, έτσι και τα άτομα που είναι εθισμένα στο Ίντερνετ ξοδεύουν προοδευτικά περισσότερες ώρες σερφάροντας. Τα ίδια, θα προσπαθήσουν με κάθε τρόπο να καλύψουν τη φύση των δραστηριοτήτων τους κυρίως για να μη φανεί από πού προέρχεται η συμπεριφορά που παρουσιάζουν στους γύρω τους.
Αισθήματα όπως κατάθλιψη, απελπισία, απαισιοδοξία μπορούν να οδηγήσουν έναν αλκοολικό να πιεί ή έναν βουλημικό να φάει και ένα άτομο που ασχολείται με το ίντερνετ να μπαίνει online. Η προσφυγή αυτή δίνει μια προσωρινή ευχαρίστηση στα άτομα και τα παραπάνω αισθήματα υποχωρούν.
Τα εξαρτήμενα στο Ίντερνετ άτομα τείνουν να ανησυχούν περισσότερο ότι θα τους συμβούν αρνητικά γεγονότα, λαμβάνουν την ψευδαισθητική ασφάλεια που τους παρέχεται από το διαδίκτυο ως κάτι θετικό με αποτέλεσμα να επιστρέφουν σε αυτή την πηγή θετικής ενίσχυσης κάθε φορά που δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στις δυσκολίες της πραγματικής ζωής. Χρησιμοποιώντας την ταυτότητα που οι ίδιοι έχουν επιλέξει να προβάλλουν, νιώθουν επιφανειακή αυτοπεποίθηση, αποκτούν περισσότερο εμπιστοσύνη προς τον εαυτό τους αλλά για όσο βρίσκονται στην ψηφιακή πραγματικότητα. Γι’ αυτό το λόγο, αφού ο ενθουσιασμός και η ευχαρίστηση είναι προσωρινά η δράση επαναλαμβάνεται.
Δεν πρέπει να παραβλεφθεί το γεγονός ότι καθώς το άτομο συνεπαίρνεται από τη διαδικτυακή δράση και μπορεί να ‘ξεκλειδωθεί’ ένα συναίσθημα (το οποίο υπήρχε υποσυνείδητα) το οποίο θα εκτονωθεί-ξεσπάσει στη διαδικτυακή αλληλεπίδραση. Όταν το συναίσθημα αυτό έρθει στην επιφάνεια έπειτα θα είναι δύσκολο για το άτομο να το χειριστεί σωστά στις σχέσεις ζωής του. Για παράδειγμα ένα άτομο που έχει συσσωρεύσει θυμό μέσα του, μέσω online παιχνιδιών μπορεί κατά κάποιον τρόπο να ξεσπάσει αυτή την ένταση, η οποία όμως με το log off του υπολογιστή δεν θα έχει κατευναστεί και θα χρειάζεται να σωστή διαχείρηση.
Σύντομα θα προστεθούν και άλλες πληροφορίες που θα βοηθήσουν στην καλύτερη κατανόηση του εθισμού στο Ιντερνετ. Παρακαλώ μοιραστείτε τα σχόλιά σας, τους προβληματισμούς σας.
